Strata bliskiej osoby – jak sobie z tym poradzić?
Poczucie gniewu, lęku, bezsilności, a najczęściej pytanie „dlaczego”? Po stracie bliskiej osoby targają nami sprzeczne uczucia, mamy kłopoty z pracą, nauką, koncentracją. Jak przetrwać ten trudny okres i poradzić sobie ze stresem?
Po śmierci bliskiej osoby pojawia się pustka oraz duże emocje. Ogarnia nas ból, czasami poczucie winy, żal, że nie wykorzystaliśmy odpowiednio danego nam czasu. Przeżywamy stratę zwłaszcza w sytuacji, gdy do śmierci doszło nagle.
Nie wolno jednak rezygnować z okresu żałoby i przejść wobec niej do dnia codziennego, bo porządkuje ona nowy stan i pozwala ułożyć sobie życie od nowa. Oczywiście w różny sposób będziemy przeżywać stratę, w zależności od tego jak blisko byliśmy związani z osobą, która odeszła oraz sposobu w jaki zmarła. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że okres żałoby można podzielić na zadania i sukcesywnie je wypełniając, realizować etapy, które pomogą nam pogodzić się ze stratą bliskiej osoby.
Zadanie pierwsze: zaakceptuj stratę
Na początku zawsze pojawia się szok, często trudno uwierzyć w stratę, zwłaszcza jeśli była nagła. Jednak także w przypadku, gdy śmierć bliskiej osoby następuje w wyniku długiej choroby i wszyscy byli gotowi na najgorsze, towarzyszy nam smutek i niedowierzanie. Nie akceptujemy tego faktu, uważając go za nierealny. Trudno go zrozumieć, a jeszcze trudniej się z nim pogodzić. W tej fazie nie wolno się zatrzymać, bo tak naprawdę nie dopuścimy do siebie bólu, a pojawić się mogą nawet halucynacje, związane z utraconą osobą i jej obecnością. Musimy pogodzić się ze śmiercią bliskiej nam osoby, przyznać że do niej doszło i nic w tej kwestii nie możemy już zrobić.
Zadanie drugie: świadome przeżywanie straty
Żałobę trzeba „przepracować”, czyli po prostu pozwolić sobie na jej przeżywanie. Nawet jeśli nie rozumiemy tego co się stało i mamy trudności z opisaniem targających nami uczuć. Ważne jest w tym okresie wsparcie bliskich, którzy razem z nami będą przeżywać stratę, albo wspierać nas. W tej fazie mogą pojawić się cierpienia psychiczne, a także lęk. Objawia się to przekonaniem, że życie nigdy już nie będzie takie same, a szczęścia nie uda się już doświadczyć. Pierwsza część jest prawdziwa, ale druga już niekoniecznie. Mimo tego trudno nam skupić się na codziennych czynnościach, zdarzają się myśli samobójcze, albo bunt i agresja wobec różnych osób czy instytucji.
Nie ma też co robić sobie wyrzutów i obarczać winą za zbyt mało czasu, zainteresowania czy spotkań z osobą, która odeszła. Lepiej przypomnieć sobie te chwile, które chcielibyśmy zachować na zawsze. I warto pamiętać, że w przeżywaniu żałoby nie ma drogi na skróty. Jeśli od razu rzucimy się w wir zajęć, smutek i tak do nas wróci.
Zadanie trzecie: rzeczywistość bez straconej osoby
To czas kiedy należy wrócić do równowagi i rozpocząć normalne życie. Bez osoby, która odeszła. Czasami trzeba wiele zmienić w swoim dotychczasowym życiu, by tak się stało. Nauczyć się rzeczy, których wcześniej się nie robiło czy poznać nowe miejsca i ludzi. Na pewno nie raz pojawi się w takiej sytuacji zwątpienie. Zwłaszcza jeśli śmierć kogoś bliskiego sprawia też, że obniża się nasz status społeczny czy materialny. W tym okresie także wskazane jest wsparcie najbliższych, ich pomoc, by zmiany nie były tak natychmiastowe i duże. Nie można jednak pozwolić sobie na bezradność, która przerodzić się może w apatię.
Zadanie czwarte: znajdź nie tylko swoje miejsce
To często najtrudniejsze zadanie, które wymaga od nas przewartościowania rzeczywistości. Jeśli osoba, którą straciliśmy była dotychczas centralną w naszym życiu, teraz się to zmieni. Nie należy oczywiście starać się zapomnieć, bo to i tak nierealne, ale trzeba dojrzeć życie poza osobą, której już nie ma. Cieszyć się światem, angażować w nowe inicjatywy. Nie będzie to łatwe, może trwać nawet kilka lat. Za zakończenie żałoby uznaje się czas, kiedy wspomnienia zmarłej osoby nie łączą się z intensywnym bólem. Smutek będzie towarzyszył nam cały czas, ale nie zmieni to tego, że ponownie będziemy mogli poczuć się szczęśliwi.