Anoreksja
Anoreksja to silne zaburzenie psychiczne, charakteryzujące się napadami euforii, poczuciem władzy i kontroli, a w rzeczywistości polegające na braku zapanowania nad swoimi obsesjami oraz lekceważeniu ostrzegawczych sygnałów, płynących z ciała.
Anoreksję dzielimy na dwa typy. Pierwszy to tzw. ograniczający. Objawia się on permanentnym ograniczaniem jedzenia i nie pojawiają się w tym czasie żadne chwile odstępstwa. Jest to kategoryczne i bezkompromisowe zmniejszenie racji żywnościowych. Drugim typem jest żarłoczno–wydalający. W tym przypadku zdarzają się napady nieokiełznanego apetytu, ale są to wydarzenia epizodyczne – nie trwają długo, jak w przypadku bulimii. Podobna jest jednak reakcja po posiłku. Chorzy wymuszają wymioty, zażywają środki przeczyszczające i moczopędne.
Objawy anoreksji
Choroba cechuje się poczuciem silnej ekscytacji i euforii. Anorektyczki najczęściej są bardzo pewne siebie, bo mają poczucie władzy i samokontroli. Uważają, że przeszły na „dietę”, bo mają odpowiednio dużo siły i samozaparcia. Sprawia to, że podnosi się też morale oraz poczucie bezpieczeństwa. To z kolei prosta droga do lekceważenia sygnałów, płynących z organizmu. Nie tylko dotyczących głodu, ale również odczuwania zimna czy fizycznego bólu.
Anoreksja jest obsesją na punkcie diety i własnego ciała, ale mogą jej towarzyszyć także inne, choćby dotyczące porządku. Zdarzają się też zachowania kompulsywne – ćwiczenia, czy niespotykane wcześniej drobne kradzieże w sklepie.
Osoba chora na anoreksję jest przy tym bardzo emocjonalnie rozchwiana. Szybko zmienia się jej nastrój, może wpadać w depresję i euforię naprzemiennie. Nie lubi też oglądać swojego ciała i nie potrafi sprawiedliwie ocenić jego wyglądu.
Czynniki ryzyka anoreksji
Bez wątpienia spory wpływ na jej występowanie mają czynniki kulturowe. W mass mediach funkcjonuje ideał szczupłej kobiety i głównie takie uważane są za najbardziej atrakcyjne. Od kobiet wymaga się również atrakcyjności i dbałości o figurę. Niekiedy przenosi się to na oczekiwania w rodzinie, więc bywa, że to właśnie najbliżsi są pośrednio lub bezpośrednio winni, że osoba w ich rodzinie choruje na anoreksje. Przyczyną może być bowiem model odżywiania. Styl życia i jedzenia, powodujące nadwagę, może łatwo przerodzić się w anoreksje. Na chorobę bardziej podatne są osoby, wychowywane w rodzinie nadopiekuńczej.
Predyspozycje mogą być również wrodzone. Należy do nich choćby uszkodzenie ośrodków podwzgórzowych, które odpowiadają za uczucie głodu. Może też wystąpić zaburzenie w przysadce mózgowej czy ujawniana podczas stresujących sytuacji czynnościowa wrażliwość podwzgórza. Umysł można też oszukać samemu. Przy dużym ograniczeniu jedzenia oraz wyczerpujących ćwiczeniach fizycznych w mózgu wydzielają się substancje opiatowe, co powoduje poprawę nastroju i lepsze samopoczucie.
Najczęściej jednak to sam chory wmawia sobie, że jeszcze bardziej ścisła dieta to pozytywna kontrola własnego ciała. Smukła sylwetka ma być rzekomo emanacją szczęśliwego i udanego życia oraz sukcesu. Nadwaga to z kolei symbol porażki. Takie nastawienie pojawić się może w rodzinach, w których wszyscy starają się odgrodzić od świata zewnętrznego. Predyspozycje do anoreksji mają też dzieci skonfliktowanych rodziców. Takie dzieci często są z siebie niezadowolone i to w sobie szukają przyczyn niesnasek w rodzinie. Próbują coś zmienić, często podświadomie zaczynając od własnego ciała.
Leczenie anoreksji
Anoreksję – jak każde zaburzeni psychiczne – trzeba leczyć. Robi się to za pomocą łączenia kilku metod. Pierwszą z nich jest odpowiednia farmakoterapia, połączona z odżywianiem i nawadnianiem organizmu. Trzeba też uzupełnić utracone sole mineralne, mikroelementy i witaminy, które nie trafiały do organizmu wraz z pożywieniem. Niezbędne są również metody psychoanalityczne, a także behawioralno – poznawcze. Pomocna okaże się także terapia rodzinna, mająca na celu zmianę dysfunkcyjnych elementów w rodzinie. W niektórych przypadkach do terapii włącza się psychoterapię grupową lub grupy wsparcia i samopomocy.